W LISTOPADOWYM „działkowcu”

08 09 DZ11DZIAŁKOWIEC | 11’2023 | ROŚLINY OZDOBNE

SUSZONE KWIATY DO KONSUMPCJI
dr hab. Agnieszka Krzymińska-Bródka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Kwiaty wielu roślin są jadalne i mogą stanowić nie tylko świetny dodatek do potraw w postaci świeżej, ale także suszonej. W ostatnich czasach kwiaty ogrodowe zyskują na popularności w kuchni. Sięgamy po nie często, dekorując dania wytrawne i słodkie, bezpośrednio po zerwaniu z ogrodu lub ,.

 po krótkotrwałym przechowywaniu. Zwiększają one nie tylko walory dekoracyjne, ale zapewniają wiele cennych składników odżywczych w diecie. Odznaczają się także właściwościami przeciwutleniającymi, co przyczynia się do zapobiegania wielu chorobom cywilizacyjnym, np. nowotworowym lub miażdżycowym. Z kwiatów jadalnych możemy korzystać od wiosny do jesieni w stanie świeżym. Zimą natomiast warto stosować kwiaty suszone, które przydatne będą także poza terminem kwitnienia poszczególnych gatunków roślin. Do suszenia nadają się jadalne kwiaty, m.in. takich roślin jak begonia stale kwitnąca, bez czarny, bratek, chaber, dynia, dziewanna, fiołek, forsycja, głóg, koniczyna, lawenda, liliowiec, lipa, mięta, mniszek, nagietek, nasturcja  (...)


10 11 DZ11DZIAŁKOWIEC | 11’2023 | ROŚLINY OZDOBNE
 
IGLASTE WARTE UWAGI
dr hab. Mariusz Szmagara, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Gatunki iglaste to bardzo bogata i zróżnicowana grupa roślin, różniących się siłą wzrostu, pokrojem, barwą igieł lub szyszkami. Oprócz tych popularnych i często spotykanych w ogrodach, można znaleźć wiele oryginalnych, choć mniej znanych i rzadziej uprawianych gatunków. Warto poświęcić

im więcej uwagi, bo naprawdę są interesujące i mogą stanowić nie lada ciekawostkę i ozdobę w naszym ogrodzie. Są to rośliny, które będą dobrze komponować się niemal w każdym ogrodzie, z wieloma innymi gatunkami, szczególnie iglastymi. Dzięki unikalnemu nieraz wyglądowi, mogą stanowić atrakcję w ogrodzie i warto wyeksponować je w reprezentacyjnym miejscu w postaci soliterów. Większość z nich znakomicie się sprawdzi w kompozycjach tworzonych w stylu orientalnym, gdzie będą dobrze współgrały w połączeniu z elementami małej architektury. Mniejsze egzemplarze warto również łączyć w aranżacjach ogrodu skalnego lub żwirowiska. Również takie rarytasy jak wolemia, powinny znaleźć amatorów pośród pasjonatów rzadkich.(...)
 

16 17 DZ11DZIAŁKOWIEC | 11'2023 | ZDROWIE
 
ROŚLINY NA POPRAWĘ NASTROJU
dr hab. Barbara Frąszczak, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Z reguły o tej porze roku pogoda nie nastraja nas optymistycznie. Dobry nastrój może ulec obniżeniu, pojawiają się zniechęcenie i senność. Jednak w okresie jesiennej pluchy i zimowych chłodów nie należy się poddawać. Pomocą w tym czasie mogą być zioła, podnoszące nas na duchu. Ważna .

serotonina Ten związek chemiczny nazywany jest hormonem szczęścia – działa jak neuroprzekaźnik i pełni funkcję regulacyjną. Dzięki serotoninie czujemy się radośni i łatwiej nam się skupić. Jej niedobór może powodować zaburzenia nastroju, przygnębienie, a nawet depresję. Ponadto nerwowość, niepokój, stany lękowe, osłabienie pamięci i koncentracji oraz zaburzenia snu i zwiększenie apetytu na słodycze. W naszym organizmie serotonina powstaje z tryptofanu. Jest to aminokwas znajdujący się m.in. w jajach, łososiu, orzechach, migdałach, żółtym serze, tofu, czekoladzie i bananach. Dobrym źródłem tryptofanu są również grzyby jadalne i lecznicze. Pamiętajmy, aby te produkty na stałe zagościły na naszych stołach. Warto też zadbać o (...)

38 39 DZ11DZIAŁKOWIEC | 11’2023 | TEMAT MIESIĄCA
 
HORTITERAPIA NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI
dr hab. Agnieszka Krzymińska-Bródka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Ostatnio coraz więcej mówi się o hortiterapii. Jest to rodzaj terapii bazującej na roślinach/ogrodzie/ogrodnictwie. W efekcie podejmowania aktywności ogrodniczej, może nastąpić m.in. uspokojenie, wyciszenie, poprawa koncentracji, pamięci i kreatywności, detoks elektroniczny, zwiększenie siły  .

mięśni oraz zakresu ruchowego, podniesienie poczucia własnej wartości, polepszenie relacji społecznych. Jest to terapia uniwersalna, gdyż służy każdej grupie wiekowej, społecznej, osobom zdrowym, wyczerpanym psychicznie, z dysfunkcjami fizycznymi. Na całym świecie tworzy się ogrody sensoryczne i terapeutyczne, w których planuje się aktywności dla przedszkolaków, dzieci w wieku szkolnym, uczestników warsztatów terapii zajęciowej, młodzieży z problemami wychowawczymi, pacjentów przebywających w szpitalach, dla osób wykluczonych społecznie, seniorów, podopiecznych domów opieki społecznej i wielu innych. Ogrody te zazwyczaj nie są jednak uniwersalne, gdyż tworzone są dla konkretnych odbiorców, (...) 


48 49DZIAŁKOWIEC | 11’2023 | W WARZYWNIKU
 
CYKORIA W KILKU POSTACIACH
dr hab. Barbara Dyki, IO-PIB w Skierniewicach

Co mają wspólnego i czym różnią się cykoria liściowa, sałatowa i korzeniowa? Wszystkie te grupy cykorii wywodzą się od dzikiej formy cykorii podróżnik znanej też jako podróżnik błękitny, czy cykoria wędrowniczka (chwast, często spotykany przy drogach) gatunku uprawianego już w starożytnym Egipcie, Rzymie i Grecji jako roślina,

lecznicza o działaniu pomocnym w wielu różnych dolegliwościach, ale również wykorzystywana jako warzywo i pasza dla zwierząt. Wszystkie części rośliny: pęd, liście, kwiaty, nasiona i korzeń stanowią bardzo cenny surowiec zielarski, który ze względu na bogaty skład chemiczny jest powszechnie wykorzystywany w farmacji, kosmetyce i przemyśle spożywczym. Części użytkowe Liście cykorii to główna część rośliny spożywana częściej na surowo, ale i po obróbce cieplnej. Mamy dwa typy cykorii liściowej: zielona o główkach cylindrycznych osiągających masę ok. 500 g i czerwona o zbitych różowopurpurowych główkach liści z kontrastująco białymi nerwami liściowymi. Wyróżniamy jeszcze (...)


66 67 DZ11DZIAŁKOWIEC | 11’2023 | ZDROWIE
 
DIETA DLA OCZU
mgr Joanna Taczalska, dietetyczka

Oczy to ważny narząd naszego ciała, pozwalają nam dostrzegać świat wokół nas. Dbając o zdrowie oczu, możemy poprawić jakość naszego widzenia. Odpowiednia dieta sprzyja utrzymaniu dobrego wzroku. Oprócz troszczenia się o właściwą higienę wzroku, pamiętajmy, że jednym ze sposobów na zadbanie o zdrowe . 

oczy jest właściwa dieta, bogata w składniki odżywcze, które wspierają wzrok. Warzywa i owoce stanowią doskonałe źródło takich składników i wpływają korzystnie na prawidłowe widzenie. Dobra dla oczu dieta powinna być także bogata w produkty pełnoziarniste, ryby oraz oliwę z oliwek. Warzywa i owoce dla zdrowych oczu: Marchewka Bogata jest przede wszystkim w beta-karoten, który jest przekształcany w witaminę A w naszym organizmie. Witamina A jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania siatkówki i pomaga w widzeniu w słabym oświetleniu. Marchewka jest również źródłem luteiny i zeaksantyny, które chronią oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. (...)

Prawidłowe następstwo roślin po sobie zwane inaczej zmianowaniem, zapewni nam liczne korzyści, począwszy od poprawienia struktury gleby, poprzez eliminację zachwaszczenia, aż do ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami. Zmianowanie jest niezwykle ważne w uprawie warzyw, dlatego warto już teraz przemyśleć układ poszczególnych gatunków w ogrodzie. Jeśli planujemy zmianowanie roślin z góry na kilka lat do przodu (przeważnie 4), szczególnie na dużych powierzchniach, mówimy wtedy o płodozmianie. Skutki braku zmianowania postępująca degradacja gleby (pogorszenie struktury, jednostronne wyczerpanie składników pokarmowych, nagromadzenie wydzielin korzeniowych działających toksycznie na rośliny następcze), wzrost zachwaszczenia, nasilone pojawianie się chorób i szkodników. Uwzględniamy pokrewieństwo roślin. Przestrzeganie tej zasady przeciwdziała występowaniu chorób i szkodników, gdyż pokrewne
 
Uprzejmie informujemy, że nasz serwis zbiera w sposób
automatyczny informacje i zamieszcza na
urządzeniach końcowych użytkowników pliki cookies.
Wydawnictwo "działkowiec" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Bobrowiecka 1,
00-728 Warszawa; tel. 22 101-34-00; fax 22 101-34-20
NIP: 525-22-10-030, REGON: 017220636; KRS 0000010992, kapitał zakładowy 120 000 zł,