Obcowanie z naturą – słuchanie śpiewu ptaków, tańca owadów, obserwowanie wędrujących ssaków i pływających ryb stanowi remedium na wysoki poziom stresu.

Działki i ogrody stanowią enklawę – schronienie stałe lub czasowe dla różnych zwierząt, a część z nich jest niezwykle pożyteczna oraz potrzebna do zachowania równowagi w ogrodzie.

Dlaczego warto?

1. Przekształcenia środowiska i bardzo często nieprzemyślane zagospodarowanie przestrzeni, intensywna zabudowa, której towarzyszy wszechobecny beton, przyczyniają się do spadku różnorodności biologicznej – w świecie roślin i zwierząt. Szczególnie widoczne jest to w miastach, gdzie panują wyjątkowo trudne warunki: wyższa temperatura powietrza, niższa wilgotność, zanieczyszczenie powietrza i gleby, zasolenie, pył oraz hałas, a także brak korytarzy ekologicznych.

2. Wiele zwierząt to nasi sprzymierzeńcy – przede wszystkim przyczyniają się do ograniczania szkodników, np. jeż redukuje liczbę ślimaków i pędraków, ptaki drapieżne, np. sikorka bogatka, która w ciągu dnia potrafi zjeść tyle, ile sama waży, z chęcią pożywi się różnymi bezkręgowcami, żaby i ropuchy opanują plagę ślimaków, nietoperze – komarów.

3. Nie można też pominąć roli owadów pożytecznych, te z kolei dzielimy na dwie grupy: pierwsza to owady drapieżne – naturalni wrogowie szkodników roślin: chrząszcze z rodziny biegaczowatych, biedronki, skorki, larwy bzygów i złotooków, a także, coraz częściej spotykane modliszki. Druga grupa to owady zapylające: pszczoły miodne, pszczoły „samotnice", trzmiele i motyle.

Jak zaprosić zwierzęta?

Roślinność
Zasadniczym elementem ogrodu, który zwabia zwierzęta, jest bujna i różnorodna roślinność. Warto postawić głównie na rośliny rodzime lub charakterystyczne dla danego regionu. Drzewa i krzewy posłużą ptakom za miejsce do gniazdowania i jako baza pokarmowa. Ptaki roślinożerne preferują gatunki wydające owoce i nasiona, tj.: cisy, jabłonie, aronie, winobluszcze, wiciokrzewy, bez czarny, słoneczniki. Na drzewach warto też zakładać budki lęgowe. Kaliny, derenie i żywopłoty ligustrowe chronią zwierzęta przed niesprzyjającymi warunkami oraz osłaniają przed potencjalnymi drapieżnikami. Byliny przyciągną barwne motyle i inne zapylacze, postaci dorosłe bzygów i złotooków, które odżywiają się nektarem. Zapylacze wybiorą łąki kwietne i wielobarwne rabaty z roślinami nektarodajnymi, takimi jak: krokusy, jeżówki, rozchodniki, floksy, złocienie, aksamitki, astry, wrzosy i wrzośce, róże, budleje, wiciokrzewy, lilaki i jaśminowce.

Kontrolowany nieporządek
Zwierzęta preferują jak najbardziej zbliżone do naturalnych warunki: gęste, nieformowane krzewy, wyższe rośliny, łąki kwietne, dzikie zakątki tj.: niezgrabione liście, sterty gałęzi, kopczyki ziemi lub kamieni. Warto pozostawić taki niewielki „dziki" zakątek w rogu ogródka.

Mała architektura
W ogrodzie, możemy wspierać zwierzęta poprzez własnoręczne konstruowanie różnego rodzaju schronień. Szczególnie przed zimą potrzebują miejsca schronienia i odpoczynku, niezbędnego dla ich przetrwania. Dla ptaków warto wieszać budki lęgowe, a także karmniki, przy których przez całą zimę będą mogły się stołować. Drapieżne owady i zapylacze zamieszkają w tzw. ekohotelach. Taki domek wypełniamy tym, co znajdziemy w ogrodzie. Biedronki chętnie wybiorą szyszki, skorki słomę, a trzmiele mech. Kłody z otworami posłużą jako miejsce rozwoju pszczół samotnic i złotooków. W pobliżu domku warto też pozostawić małe sterty gałęzi bądź kopczyki z kamieni – tam schronią się chrząszcze z rodziny biegaczowatych. Jeże, jako jedne z najbardziej pożytecznych zwierząt, wbrew pozorom nie odżywiają się owocami. Są doskonałymi drapieżnikami likwidującymi wszelkie szkodniki, od drobnych bezkręgowców, przez turkucia podjadka, ślimaki aż po małe ssaki np. myszy. Jeże mogą zadomowić się pod stertami opadłych i zebranych liści i gałęzi lub w gęstych nasadzeniach. Można dla nich też skonstruować schronienie w zacisznym zakątku – niewielki domek wypełniony liśćmi, suchą trawą, wsparty na grubszych gałęziach.

mgr inż. Monika Kucharska-Świerszcz, ekolog, architekt krajobrazu, Uniwersytet Rzeszowski
fot. Shutterstock.com
(źródło: „działkowiec" 12/2019)