Wśród wielu tysięcy gatunków i odmian roślin, które możemy posadzić w swoim ogrodzie, często wybieramy tylko kilka z nich. Dlaczego? Bo wyróżniają się całą gamą zalet: mają piękne liście, kwiaty, wspaniale pachną, są cenne jako zioła, zdrowo rosną, nie wymagając wiele opieki.

W ogródku
Kwiaty m.in. rozwarów, jeżówek, pysznogłówek, szałwii są prawdziwą ozdobą rabat, przy czym z przodu rabaty, przy ścieżce lub trawniku, najlepiej pasują niższe odmiany, wyższe odmiany najlepiej sadzić z tyłu rabaty. Przywrotniki, lawendy, funkie, żurawki to wspaniałe rośliny na obwódki a także jako wypełnienie rabat. Lawendy, szałwie, pysznogłówki roztaczają wokół miły aromat, wabią motyle i inne owady. Byliny, które są szczególnie okazałe (np. przegorzany, miskanty), warto wyeksponować w wyjątkowy sposób. Aby miały wsparcie podczas silnych wiatrów, dobrze jest je posadzić w pobliżu ścian, murków, wyższych krzewów itp. Malwy i ostróżki sadzone są najchętniej w ogródkach w stylu rustykalnym. Do założeń naturalistycznych dobrze pasują m.in. naparstnice i trawy.

Rabaty słoneczne
Na słonecznych rabatach pięknie wyglądają szeroko rozrastające się, obficie i długo kwitnące kępy lawendy wąskolistnej, kocimiętki Faassena i szałwii omszonej. Lawenda ma drobne kwiaty, zebrane w kłosy, zwykle w kolorze... lawendowym, odmiana 'Rosea' w różowym, a 'Alba' w białym. Szałwia tworzy efektowne, kłosowate kwiatostany. Piękne są jej odmiany o kwiatach fioletowych – 'Mainacht' i 'Ostfriesland', a także różowa 'Rose Queen' i biała, nisko rosnąca 'Adrian'. Okazalsze, dzwonkowate kwiaty tworzy rozwar wielkokwiatowy, mogą być one w fioletowym, białym i bladoróżowym kolorze. Przed rozwinięciem wyglądają jak baloniki. Bardzo lubianą byliną jest jeżówka. Oprócz wielu wysokich odmian (80–100 cm), jak np. wielobarwna 'Cheyenne Spirit', pomarańczowa 'Tiki Torch', różowe 'Kim's Knee High', 'Ruby Giant', pojawiło się sporo jeżówek o niskim wzroście (do 60 cm), jak np. biała 'Pow Wow White', różowe 'Liliput', 'Purple Little Magnus' oraz pomarańczowa 'Tangerine Dream'. Jak rajskie ptaki wyglądają czerwone, purpurowe i białe kwiaty pysznogłówki. Są bardzo aromatyczne, wykorzystywane są w kuchni i w ziołolecznictwie. Gdy już kwiaty lata przekwitną, rabatę „ratuje" nam rozchodnik okazały, którego kwiatostany są jednymi z ostatnich, jesiennych dekoracji ogrodu.

Rabaty półcieniste
W lekko ocienionych miejscach również możemy stworzyć zachwycającą kwiatami rabatę. Takie miejsca szczególnie lubią tawułki i naparstnice. Tawułki tworzą okazałe kępy ładnych liści, wśród których pojawiają się, w zależności od odmiany, białe, łososiowe, różowe, purpurowe, fioletowe lub czerwone, wiechowate kwiatostany. Najlepiej rosną, gdy zapewni się im odpowiednio żyzną i wilgotną glebę. Naparstnica zwyczajna jest byliną o dzwonkowatych, żółtawych kwiatach. Bardziej od niej znana naparstnica purpurowa o różowych lub białych kwiatach, jest krótkowieczną byliną. Ścięcie kwiatostanów pod koniec kwitnięcia przedłuży jej życie o kolejny rok. W półcienistych i lekko nasłonecznionych miejscach chętnie jest sadzona bylinowa trawa – trzcinnik ostrokwiatowy. Wspaniałą ozdobą odmiany 'Karl Foerster' są wyprostowane, wysokie do 1,5 m łodygi z kremowymi kłosami, dekoracyjnymi do jesieni. Odmiana 'Overdam' jest niższa, dorasta do 1 m wys., kwiatostany pozostają ozdobne nawet zimą.

Akcenty
Z zapomnienia wraca do łask malwa różowa. Spomiędzy dużych, okrągłych liści wyrastają wysokie do 2 m pędy z kwiatami w różowym, białym, łososiowym lub karminowym kolorze. Odmiana 'Nigra' ma kwiaty prawie czarne, przydatne do sporządzania zdrowotnych naparów. Ostróżka jest byliną o różnej wysokości (0,5–2 m), wzniesionych pędach, okrytych niebieskimi, granatowymi, fioletowymi, różowymi lub białymi kwiatostanami. Niesamowite wrażenie sprawia przegorzan pospolity. Zwraca uwagę niebieskimi kulami kwiatostanów. Rośnie nawet na suchej i jałowej glebie. Miskant to trawa coraz częściej znajdująca miejsce w ogrodach. Niskie odmiany są dobre na rabaty kwiatowe, natomiast wysokie rewelacyjnie prezentują się jako „wyspy" na zielonej powierzchni trawnika lub jako żywopłoty.

Nie tylko dodatki
W miejscach słonecznych, z większością kwitnących bylin wspaniale kontrastują przywrotniki, ozdobione chmurką drobnych, żółtozielonych kwiatów. Ich omszone liście często pokryte są w bardzo uroczy sposób kropelkami rosy. Wspaniałym kontrastem dla barwnych kwiatów będą też srebrzyste liście bylic. Lubianą ciekawostką, świetnie wyglądającą zwłaszcza na tle kamieni, jest turzyca Buchanana o wąskich, wzniesionych, brązowych przez cały sezon liściach. Lekkości i delikatności kompozycjom dodaje też trawa rosplenica japońska, tworząca rozłożyste kępy.
W cieniu, pomiędzy pniami wysokich drzew pasują kępy brunery i funkii. Brunera wielkolistna tworzy niewielkie kwiaty podobne do niezapominajek, ale jej niewątpliwą ozdobą są duże, sercowate liście. U odmiany 'Jack Frost' ze srebrzystym oszronieniem, a u odmiany 'Variegata' z białym obrzeżeniem. Odmian funkii jest bardzo wiele, od niskich, o wąskich liściach, po olbrzymy osiągające ponad 1 m wys. Ich liście mają różne odcienie zieleni i niebieskiego, bywają również biało lub żółto obrzeżone.

mgr Agnieszka Waszak, architekt krajobrazu
fot. Shutterstock.com
(źródło: „Działkowiec" 1/2020)