Łuki i bramki obrośnięte roślinnością są bardzo atrakcyjnym elementem architektury ogrodowej. Tworzą wnętrza i oddzielają różne części ogrodu. Wprowadzają nieco tajemniczości, zamykają lub otwierają osie widokowe.

Bardzo często są wykorzystywane do podkreślenia istotnych miejsc – wejścia na działkę, ławek, siedzisk, czasem rzeźb, lub do tworzenia przejść z jednej części ogródka do drugiej. Zastosowanie takiego przejścia pozwala m.in. na zupełnie różne zagospodarowanie oddzielonych fragmentów.

Co wybrać?
Jest bardzo wiele gatunków roślin, które mogą obrastać ogrodowe łuki. Zarówno te bardzo popularne, np. pnące róże, jak i mniej oczywiste, jak rośliny użytkowe lub jednoroczne.
Wśród pnączy drewniejących można posadzić wspomniane już róże pnące, hortensję pnącą, glicynie, rdestówkę Auberta, aktinidie, kokornaki, bluszcze, milin amerykański. Popularne są również winorośle i winobluszcze, powojniki, wiciokrzewy.
Można również na łukach poprowadzić krzewy, które z natury nie są pnączami, ale ich pędy dadzą się uformować, a ich kwitnienie lub owocowanie jest bardzo atrakcyjne jak np. złotokapy, forsycje pośrednie, ogniki. Prowadzenie takich roślin na łukach wymaga sporo zabiegów pielęgnacyjnych, odpowiedniego cięcia i podwiązywania, aby uzyskać zamierzony efekt.
Wśród bylin można wykorzystać odmiany chmielu zwyczajnego oraz powojniki bylinowe, choć te zwykle nie rosną bardzo wysoko.
Wiele roślin jednorocznych można również posadzić przy łukach. Nie muszą to być wyłącznie gatunki ozdobne, jak np. tunbergia oskrzydlona, groszek pachnący, fasola ozdobna, kobea pnąca, wilec purpurowy i klapowany, powój trójbarwny. Dobrze w tej roli sprawdzą się również rośliny uprawne, jak np. fasola, fasolnik, a nawet ogórek lub dynia.
Innym rodzajem ogrodowych łuków mogą być przejścia w żywopłotach. W tym celu, zwykle w formowanych lub rzadziej, w naturalnych żywopłotach, tworzy się przejście i formuje nad nim łuk. Zabieg ten wymaga kilku lat, aby otrzymać efekt zwartej ściany. Najczęściej wykonuje się to w roślinach typowo żywopłotowych jak żywotniki, ligustry, graby, buki.

Podpory
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów podpór mogących służyć do budowy łuków. Mogą być wykonane z metalu, drewna, tworzywa sztucznego itp. Można kupić również gotowe łuki, pergole i inne elementy do montażu w ogrodzie.
● Podpory powinny być dostosowane do planowanego obsadzenia. Dla silnych, drewniejących pnączy jak np. glicynia, hortensja pnąca, milin, kokornak, rdestówka Auberta, a nawet winorośl lub winobluszcz, podpory muszą być mocne i stabilne. Dla delikatniejszych pnączy, np. bylin lub roślin jednorocznych, wystarczą lżejsze konstrukcje.
● Podpory powinny być również trwałe i wytrzymałe. Rośliny, które je obrosną, zwłaszcza wieloletnie, zwykle uniemożliwią późniejszą konserwację, np. malowanie.
● Łuki mogą być mniej lub bardziej ozdobne, w zależności od charakteru i stylu ogrodu. Mogą być całkowicie obrośnięte roślinnością, ukryte w niej lub zaprojektowane jako delikatnie przysłonięte.
● Podpory powinny być dobrze zakotwiczone w ziemi i montowane przed posadzeniem roślin. Jeśli ustawiane są nad ścieżką, powinny też mieć około 2,5 m wysokości, aby nie utrudniały swobodnego przechodzenia.

Czego potrzebują?
Wymagania uprawowe roślin na łukach zależą od wymagań konkretnego gatunku. Można przyjąć, że rośliny kwitnące będą wymagały bardziej oświetlonego stanowiska. W cieniu lepiej zdecydować się na pnącza ozdobne z liści. W miesiącach letnich trzeba zapewnić odpowiednie podlewanie oraz nawożenie, zwłaszcza szybko rosnącym gatunkom. Rośliny wieloletnie będą wymagały odpowiedniego przycinania, a te które same nie czepiają się podpór – podwiązywania pędów. Gatunki jednoroczne należy wysiać wczesną wiosną lub uprawiać z rozsady. Dają one możliwość corocznej zmiany wystroju łuku, co może być dużym urozmaiceniem kompozycji ogródka.
mgr Katarzyna Jóźwiak, architekt krajobrazu
Źródło „działkowiec"
Fot. Shutterstock.com