Urozmaiceniem ogródka, wpływającym na lepszą kompozycję, szczególnie przy ubogiej kolorystyce, mogą być rośliny o dużych liściach. Dzięki nim możemy utworzyć bazę kompozycji rabatowych i uzyskać doskonałe tło dla roślin kwitnących.

Ich duże liście pomogą nam też osłonić mało atrakcyjne fragmenty ogródka. W tej grupie są zarówno rośliny jednoroczne, dwuletnie, jak i byliny.

W ogródku
Rączniki, pacioreczniki i dziewanny to cenne elementy letnich rabat, na których będą pełnić dominującą rolę. Dobrze też będą wyglądać, posadzone jako solitery i wyeksponowane na jednolitym tle. Rączniki i pacioreczniki mogą też stanowić okazałą dekorację w pojemnikach na balkonie lub tarasach. Dziewanny dobrze zaprezentują się w ogrodach żwirowych. Funkie, języczki, rodgersje i tarczownice znakomicie nadają się na półcieniste rabaty lub jako otoczenie oczka wodnego.

Sezonowe piękności
Niezwykle okazałe liście wytwarza rącznik pospolity (Ricinus communis). Roślina ta dorasta do 2 m wysokości, tworząc duże, dłoniaste, mocno klapowane, często czerwono nabiegłe liście. Latem pojawiają kwiatostany, a następnie owoce. Owocem rącznika jest kolczasta torebka zawierająca błyszczące nasiona, które są silnie trujące. Zresztą rącznik należy do rodziny wilczomleczowatych i jak większość przedstawicieli tej rośliny, jest cały trujący. Olej rycynowy przemysłowo tłoczony z nasion, po odpowiednej obróbce (by pozbyć się toksyn) ma różnorodne zastosowanie. Rącznik ma długi okres wegetacji i jest wrażliwy na niską temperaturę, więc najlepiej jest wyprodukować rozsadę, siejąc nasiona w marcu do doniczek, a na stałe wysadzać młode rośliny do gruntu po 15 maja. Ciekawe, duże liście to również atut paciorecznika ogrodowego (Canna generalis). Liście, w zależności od odmiany, mogą być zielone (w różnych odcieniach), szkarłatne, brązowe, czerwonawobrunatne lub purpurowe, jednobarwne bądź wielokolorowe i prążkowane. Dodatkowo, roślina atrakcyjnie kwitnie latem. Tworzy kłącza, które u nas nie zimują, więc jesienią, gdy pierwszy mróz zetnie liście, należy wykopać karpy i przechować w niskiej temperaturze (5–10°C). Wiosną warto wysadzić je wcześniej w ciepłym miejscu do donic, by po 15 maja móc posadzić gotowe, młode rośliny z dobrze rozwiniętymi liśćmi do gruntu. Można też karpy wysadzić po 15 maja bezpośrednio na miejsce stałe, ale wtedy zakwitną później.

Wśród dwuletnich
Wśród roślin dwuletnich, największe liście wytwarzają dziewanny, np. ogrodowa (Verbascum hybridum), fioletowa (V. phoeniceum), pospolita (V. nigrum) oraz ich odmiany. Liście pokryte są zwykle srebrzystymi włoskami, które u podstawy są duże, a wyżej coraz mniejsze. Jako rośliny dwuletnie, w pierwszym roku wytwarzają gęstą, niską rozetę liściową, z której w następnym sezonie wyrasta wysoki (nawet powyżej 1,5 m wysokości), wyprostowany pęd. Kwiaty, w różnych barwach, zależnie od gatunku i odmiany, rozwijają się stopniowo, od dołu kwiatostanu.

Byliny
Wśród bylin, mogących pochwalić się dużymi i dekoracyjnymi liśćmi, jedno z pierwszych miejsc zajmują funkie (Hosta). Tutaj różnorodność gatunków i odmian jest ogromna. U niektórych, np. 'Empress Wu', 'T-Rex', liście mogą osiągać nawet kilkadziesiąt centymetrów długości i szerokości. Do najsilniej rosnących należy też funkia Siebolda (H. sieboldiana) o pomarszczonej, okrągłej w zarysie blaszce z charakterystycznym, niebieskawym nalotem, i jej odmiany, np. 'Elegans', 'Blue Angel' oraz z barwnym obrzeżeniem, np. 'Frances Williams'. Piękne, duże liście o nerkowatym kształcie tworzy języczka pomarańczowa (Ligularia dentata). Dodatkowo, jej odmiany 'Desmonda' i 'Orange Queen' zachwycają uroczymi liśćmi w purpurowo-brązowym kolorze. Podobne, okazałe liście tworzy też języczka wąskogłówkowa (L. stenocephala) i Przewalskiego (L. przewalskii). Dużymi liśćmi mogą pochwalić się także rodgersje. Najczęściej spotyka się rodgersję stopowcolistną (Rodgersia podophylla) i kasztanowcolistną (R. aesculifolia). Oba gatunki tworzą ogromne liście, podobne do kasztanowca, przy czym u pierwszego gatunku są one na szczycie ostro ząbkowane, a u drugiego w zarysie prawie okrągłe. Rodgersje należą do bylin bardzo długowiecznych. Masywne, okrągłe w zarysie liście, tworzy tarczownica tarczowata (Darmera peltata, Peltiphyllum peltatum). Jesienią ładnie przebarwiają się na żółto lub czerwonawo. Ciekawe jest to, że liście pojawiają się dopiero po wczesnowiosennym kwitnieniu. Absolutną rekordzistką wśród bylin jest gunnera olbrzymia (Gunnera manicata), której liście mogą osiągać średnicę nawet ponad 2 m, a wyrastają na ponad metrowych ogonkach. Roślina ma ich czasem kilkanaście, osiągając średnicę kilku metrów.

Czego potrzebują?
Rączniki i pacioreczniki lubią słoneczne stanowiska i przepuszczalne, żyzne gleby. Wymagają też obfitego podlewania i regularnego nawożenia w czasie wegetacji. Dziewanny również potrzebują słońca, ale najlepiej rosną na glebach przepuszczalnych, ubogich w składniki pokarmowe. Funkie, języczki, rodgersje, tarczownice, gunnery preferują stanowiska półcieniste, glebę dobrze uprawioną, próchniczną żyzną i umiarkowanie stale wilgotną. Gunnery źle znoszą niskie temperatury, dlatego wymagają bardzo solidnej, zimowej osłony. Najlepiej sadzić je w miejscach zacisznych, osłoniętych od wiatru, lekko zacienionych, tak żeby słońce nie parzyło liści. Potrzebują też dużo wilgoci.

Źródło: „działkowiec"
Fot. Shutterstock.com