dr Hanna Legutowska, SGGW

Co roku przy porządkach w ogrodach pojawia się ten sam problem - co robić z odpadkami organicznymi (resztki roślin, ścięte gałęzie, liście)?

Z przyzwyczajenia (niestety!) często spalamy resztki roślinne, a przy okazji nagromadzone plastiki i inne niepotrzebne rzeczy. Proceder ten jest bardzo szkodliwy dla środowiska i naszego zdrowia, a także niezgodny z prawem.

Dopuszcza się jedynie spalanie pochodzących z działki części roślin porażonych przez choroby i szkodniki, jeżeli to nie narusza odrębnych przepisów, a w szczególności przepisów prawa miejscowego. Spalania nie można wykonywać w ciągu dnia w okresie od 1 maja do 30 września. Oznacza to, że spalanie chorych roślin możliwe jest tylko od zmierzchu do świtu, gdy pszczoły odlecą już do uli. Spalanie chorych roślin o tak późnej porze nie zakłóca spokoju sąsiadom (z powodu nieprzyjemnego zapachu dymu), bo niewiele już osób wówczas przebywa na swoich działkach.

Zachowanie ostrożności

Ze względu na zbyt częste rozpalanie ognisk większość gmin wprowadziła całkowity zakaz spalania na swoim terenie, co również obowiązuje działkowców. Naruszenie takiego zakazu jest wykroczeniem i podlega karze grzywny. Dlatego przed planowanym spalaniem należy sprawdzić, czy nie zostaną naruszone lokalne przepisy.

Materiał roślinny przeznaczony do spalenia powinien być suchy (z mokrego wydziela się bardzo duża ilość dymu).

Przy spalaniu wydziela się dużo dymu o nieprzyjemnym zapachu, utrudnia on oddychanie i powoduje łzawienie. Jednak największym niebezpieczeństwem są trujące substancje – furany i dioksyny, powstające w procesie spalania. Substancje te działają silnie mutagennie, naruszając strukturę kodu genetycznego. Dioksyny należą do najbardziej trujących, rakotwórczych substancji – działanie ich nie jest natychmiastowe. Ich toksyczność polega na powolnym uszkadzaniu narządów wewnętrznych. Wydzielające się związki chemiczne sprzyjają zwiększonej liczbie zachorowań na choroby układu oddechowego, alergie i nowotwory.

Najkorzystniejszą formą zagospodarowania odpadów organicznych dla środowiska, a jednocześnie najprostszym sposobem ich pozbycia się jest kompostowanie. Otrzymany kompost jest łatwo dostępnym i wartościowym nawozem organicznym. Każdy użytkownik działki powinien posiadać kompostownik. Kompost można zakładać od wiosny do jesieni, gdy temperatura jest dodatnia. Do kompostowania nadają m in. usunięte chwasty (bez nasion), skoszona, przesuszona trawa, liście, resztki roślinne, odpady kuchenne. Zarządy ROD często ustawiają na terenie ogrodów wiosną i jesienią specjalne kontenery przeznaczone na odpady nie nadające się do kompostowania oraz odpady z tworzyw sztucznych (zużyte osłony, ściółki syntetyczne, węże nawadniające). Nie zachodzi więc potrzeba spalania ich na działce. Chore rośliny o małej masie, nie nadające się do kompostowania, np. liście porażone przez choroby wirusowe lub zarazę ziemniaka można głęboko zakopać w glebie.