Nadmierne użycie toksycznych pestycydów, zanik naturalnych siedlisk, choroby i zmiany klimatu to tylko niektóre z czynników, które sprawiają, że życie pszczół miodnych i innych owadów zapylających jest coraz bardziej zagrożone.

. 

Co najmniej od lat 90. XX wieku pszczelarze na świecie alarmują o ginięciu rodzin pszczelich. Zagrożone są również liczne gatunki dzikich owadów zapylających. Choć poprawa ich sytuacji wymaga działań na poziomie państwa i instytucji międzynarodowych (jednym z takich działań jest obowiązujący od niedawna w całej UE zakaz stosowania najbardziej szkodliwych dla pszczół pestycydów), to każdy z nas może we własnym zakresie, małymi krokami przyczynić się do pomocy pszczołom. Bez względu na to czy mamy ogród, przydomową grządkę czy balkon kierujmy się przy ich uprawie nie tylko kwestiami estetycznymi i praktycznymi, ale miejmy też na uwadze upodobania owadów zapylających. Dzięki zastosowaniu kilku prostych praktyk możemy przyczynić się do tego, aby tym stworzeniom żyło się lepiej.

Przede wszystkim – nie pryskaj
Ogród przyjazny zapylaczom to miejsce, w którym chemia jest zupełnie wyeliminowana, dlatego wyklucz z niego wszystkie środki zawierające pestycydy z grupy neonikotynoidów (imidaklopryd, klotianidyna, tiametoksam oraz fipronil, chloropiryfos, cypermetryna i deltametryna). Pamiętaj, że substancje te mogą znajdować się również w sprayach do użytku domowego a nawet ich niewielka ilość jest zabójcza dla zapylaczy!

Zrezygnuj ze środków chwastobójczych i nawozów
Po pierwsze ich składniki mogą być niebezpieczne dla zapylaczy, po drugie – to, co dla nas jest chwastem, może być prawdziwą ucztą dla owadów (np. kwitnący mniszek lekarski, pokrzywa). Toksyczne substancje można zastąpić naturalnymi zamiennikami. Ze ślimakami możesz radzić sobie, usypując wał z trocin lub popiołu, na mszyce pomoże wywar z pokrzywy lub wrotycza. Odstrasza je również lawenda. Zamiast sztucznego nawozu używaj kompostu.

Uprawiaj rośliny miododajne i pamiętaj o kalendarzu kwitnienia
Jeśli w ogrodzie uprawiasz warzywa, wybieraj te rośliny, które są najbardziej miododajne – np. cukinie, ogórki, bób. Hoduj różne rośliny zakwitające w różnych miesiącach tak, aby pszczoły miały co jeść od wczesnej wiosny do późnej jesieni.

Twórz schronienia dla owadów
Aby tworzyć schronienie dla owadów dobrym pomysłem jest zrezygnowanie ze sprzątania liści i wypalania trawy. W ogrodzie lub na działce zostaw obszar dzikiej łąki. Koś go najwyżej dwa razy w roku, przekopuj co 3−4 lata. Pszczoły pszczolinki i smukliki będą kopać norki w piasku, a wiele owadów, w tym pszczołowatych chętnie skorzysta z kawałka próchniejącego drewna i wiązki trzciny pospolitej.

Masz tylko balkon lub przydomową grządkę?
Wciąż możesz tę przestrzeń tak urządzić, aby była przyjazna dla owadów zapylających:
· Wysiewaj wiele różnych gatunków rodzimych roślin kwitnących. Najlepiej jeśli nasiona pochodzą od dzikich roślin lub z upraw ekologicznych.
· Hoduj odmiany wczesno, średnio i późno kwitnące, by zapewnić zapylaczom jedzenie przez jak najdłuższą część roku.
· Unikaj odmian z kwiatami pełnymi (łac. flore pleno, fl.pl.) − często nie dostarczają one nektaru i pyłku (tak wyhodowano m.in. większość nowoczesnych odmian róż, kamelii oraz goździków).

A jeśli chcesz owadom zapylającym pomóc jeszcze bardziej, zachęcamy do wzięcia udziału w akcji Adoptuj Pszczołę (adoptujpszczole.pl). Dzięki tysiącom - często małych gestów możemy wspólnie zbudować Polskę przyjazną pszczołom.

Źródło: Fundacja Greenpeace Polska, Projekt Pszczoła. Poradnik konsumenta

fot. Shutterstock.com/Jack Hong